Wat betekent filosofie in het dagelijkse leven voor jou?

30 September 2014

Aanwezig : Tobi, Bertina

Trefwoorden van filosofisch inhoud:

Gnothi Seauton, Heraclitus vs. Parmenides (alles stroomt vs. niets verandert), natuur filosofie, ethica, Aristoteles, perspectief, emotie als basis voor ontwikkeling of rem tegen groei, Kant, praktische filosofie, En- en denken vs. of – of, The Boeddha, Zeitgeist

Inleiding:

“Filosofie is samengesteld uit twee Griekse worden. Etymologie (gr) Philos = liefde, Sophia = wijsheid. Heel kort door de bocht maar trouw aan de letterlijke betekenis van het woord betekend het: liefde voor wijsheid.”

Korte samenvatting van de avond:

Filosofie vormt een basis voor het reflecteren van de mens in de maatschappij. Maar vooral de individuele ontwikkeling kan door nauwkeurige reflectie geschoold worden. Als observator van zichzelf, de natuur, de wereld en zijn politiek (media en nieuws), als verantwoord lid van onze maatschappij kan de mens met zijn wereldbeeld interactie voeren door begrip, kennis en kunde over de ander te vergaren. Verwondering over mens en natuur blijven bestaan en verrijken het leven. De een ziet verandering als mogelijkheid tot groei, de ander ziet een onveranderlijke ziel in ieder mens wat zijn sterkte en gratie uitmaakt. Beide perspectieven kunnen
naast elkaar staan.

Gnothi Seauton = ken jezelf,…stond boven de tempel van Delfi,…daar ging het op onze avond vooral om.

ZELFKENNIS als BASIS voor ETHIEK. Filosofie is in Tobi’s en Bertina’s leven deel van een moreel bestaan. Waarden van het leven ontstaan door reflectie en observatie. Bertina denkt dat mensen een kern hebben die onveranderlijk is,…”een ziel en daarmee ben je wie je bent en is het goed zo.” “Je kan wel bijstellen”, meent zij, “maar dat ligt aan je eigen verantwoordelijkheid.” Tobi heeft veel over zichzelf geleerd door zichzelf maar ook de wereld te observeren. Hij heeft talloze foto’s van wolken gemaakt in zijn leven en schreef gedichten, die een complete afbeelding van zichzelf bleken te zijn. Tobi heeft daardoor een kennis van de wereld en zichzelf opgedaan die weinig verrassingen meer heeft. Wat wel gebleven is, is de dagelijkse verwondering. Hij deelt zijn wereldbeeld in: De mens met zijn rijkdom, en de natuur met haar schoonheid. Hoe goed we onszelf kennen reflecteert in de wereld en het mensbeeld : 

Bertina vindt dat je naar de rijkdom in ieder mens moet zoeken en Tobi vindt dat we allemaal in de kern kind zijn.

HET ZELF EN DE ANDER : Het beeld wat we van onszelf hebben bepaald ook de blik op anderen en inzichten ontstaan door ontwikkeling. Maar hoe vind deze ontwikkeling plaats ? Eigen motivatie is de kern voor Tobi’s zelfkennis en ontwikkeling; Bertina zegt dat veel verlichting door pijn komt, maar inzicht kan ook ontstaan op een zachte manier. Rede is deel van Bertina’s filosofie, maar gevoel speelt zeker ook een rol in de grote vraag: Wie ben ik? Tobi noemt ‘Angst voor waarheid’ een emotie die tegen de filosofie inwerkt. Als iemand zich realiseert dat de waarheid pijn kan doen, sluiten we vaak de ogen en ignoreren de waarheid die ons een spiegel voorhoud. We laten die spiegel liever onder een stoflaag zodat we niet te zeer met ons eigen tekortkomingen geconfronteerd worden. Maar juist door confrontatie leren we. We moeten veranderen, onze normen en waarden bijstellen, anders leren we nooit, Tobi. : Daar is ook courage voor nodig. Filosofie heeft daarom ook met mensen te maken, die willen leren. Dat is deze liefde voor wijsheid,…deze houding waar men verder wil komen, waar men wil ontwikkelen, waar een nieuwsgierigheid naar het functioneren van de mens en de natuur aanwezig is. Interactie met anderen wordt dieper en helderder door begrip voor elkaar en begrip hangt af van zelfkennis.

HET ZELF EN DE NATUUR: verandering, ontwikkeling en het verschijnen van filosofie;

Bertina vindt dat filosofische vragen zich op gegeven moment gewoon voordoen. Zo noemt ze het voorbeeld van haar kind, dat met drie jaar zij: “Toen ik niet bij jullie was, was ik ergens anders.” “Als ik de natuur bestudeer zie ik bij ons een sierappelboom die gewoon groeit, het gebeurt gewoon.” Als mens wordt je ouder, maar dat is heel lastig.

Tobi vindt acceptatie van de situatie de sleutel voor een vredige relatie me groei en ouderdom. Dan komt er vrede in jezelf.

ETHICA:

Hoe moeten we leven ?

Wat is ons wereldbeeld ?

Hoe gaan we om met anderen ?

Filosofie geeft Tobi en Bertina een richtsnoer en antwoord op de vraag hoe me moeten leven. “Alles waar je aandacht aan geeft groeit”, is het principe van Bertina. In die zin kan Tobi ook mee: “Als we veranderingen willen dan is het zinvol om in oplossingen te denken en niet in ‘ergens tegen te zijn.’ “ B: We kunnen onze energie beter in het oplossen stoppen, dan in ‘tegen zijn’, T: “negatieve energie zoals boosheid kunnen we parkeren, diep in ons een plek geven…”

WERELDBEELD en INTERACTIE:

B: mijn gedachten vormen de wereld, dat beeld bepaalt hoe de wereld voor ons uitziet; (vgl. It is our mind that creates this world, The Buddha.)

T: ‘Life is an imagination with images of ourselves’, (Tool, Americans band)

Juist omdat we door deze verschillen in perspectief allemaal een ander wereldbeeld en andere zicht van het wezen der dingen hebben, is het belangrijk om in communicatie en relatie met andere mensen te proberen om een situatie uit hun perspectief te zien. Dat betekend dat we moeten leren ons te verplaatsen in de positie van een ander om begrip voor elkaar te laten groeien. B: om iemand te laten groeien en bloeien is het belangrijk om zijn eigen motivatie te kunnen aanspreken. Onder druk en dwang functioneren mensen heel slecht. Controle is een illusie. T: Zelfontwikkeling komt alleen tot stand door innerlijke motivatie. B: Maar een confrontatie kan verandering tot stand brengen.

OBSERVATIE van de WERELD (Zeitgeist/paradigma) :

Tobi ziet ‘ hebzucht ’ als ons paradigma, hij vindt dat de mens zich vooral kenmerkt door in principe niets geleerd te hebben in de loop de geschiedenis. Maar ook een verschuiving van ‘hastig’ naar ‘onthasten’ is deel van onze tijd.

Bertina: We leven in een tijd waar ‘ieder voor zich denken domineert’, maar elders bestaat wel ook een paradigma dat luidt “Ik ben omdat wij zijn.” Doordat we aangemoedigd worden in een participatiestaat te leven worden we aangesproken op onze verantwoordelijkheid en worden we als deelnemers van de maatschappij gevraagd om actie te ondernemen. Er is een verschuiving van passief naar actief te merken. Alles is mogelijk.

voor Tobi: 

https://www.youtube.com/watch?v=zPy0xnymGR0